Γύρω ἀπό τὸ διήγημα τοῦ Π.Β. Πάσχου, «Ὁ Γέροντας»

Ἀφορμὴ λαμβάνοντας ἀπό τὴν πρόσφατη ἁγιοποίηση τοῦ ὁσιακῶς καὶ θεοπειθῶς βιώσαντος ἐναρέτου Γέροντος Πορφυρίου τοῦ Καυσοκαλυβίτου, θὰ ἤθελα νὰ παρουσιάσω στὴν κάθε φιλόθεη καὶ φιλάγιο ψυχὴ τὸ διήγημα τοῦ πνευματικοῦ τέκνου τοῦ Ἁγίου Γέροντος, τοῦ καθηγητοῦ Π.Β. Πάσχου, ποὺ φέρει τὸν τίτλο «Ὁ Γέροντας».  

Τὸ ἐν λόγω διήγημα δημοσιεύθηκε πρὶν ἀπὸ δεκαοκτὼ χρόνια καὶ συστεγάζεται στὴ συλλογὴ τοῦ Καθηγητοῦ «Ὁ Γέροντας καὶ ἄλλες ἀποκαλυπτικὲς ἱστορίες», ποὺ ἐξέδωσε ὁ Ἀκρίτας τὸ 1996. Εἶναι δὲ μιὰ ἀπὸ τὶς πρῶτες νύξεις ποὺ κάνει ἔνας πιστὸς λόγιος, ἀλλὰ καὶ Καθηγητὴς Ὑμναγιολογίας -ἄς μὴν τὸ ξεχνᾶμε-, σχετικὰ μὲ τὰ σημεῖα ποὺ παρουσιάζει ὁ ἐνάρετος Γέροντας. Σημεῖα, τὰ ὀποῖα στὴν ἐκκλησιαστικὴ γλώσσα εἶναι οἱ ἐκφάνσεις τῆς Θείας Χάριτος διὰ τοῦ Ἁγίου Γέροντος.

 Ἀναφέρει λοιπόν τὸ ἐν λόγω διήγημα τὴ γνωριμία δύο προσκυνητῶν τοῦ Περιβολιοῦ τῆς Παναγίας, ποὺ ἀνταμώνουν στὴ γνωστὴ τοῖς πᾶσιν Οὐρανούπολη. Προορισμὸς τὰ Καυσοκαλύβια, ὅπου καὶ ἐπιθυμία τους εἶναι νὰ συναντήσουν τὸν Γέροντα.

Ὀ καθένας πάει γιὰ τὸ δικό του τὸ λόγο στὰ Καυσοκαλύβια, λόγο ποὺ ἀφορᾶ προβλήματά του καὶ ἔγνοιες του πολύ σοβαρὲς καὶ κορυφαῖες, τὶς ὁποῖες πηγαίνει νὰ τὶς καταθέσει στὸ πετραχήλι τοῦ Γέροντα.

Ὡστόσο, τὸ βράδυ τῆς παραμονῆς τους στὴν Οὐρανούπολη, σὲ κάποιες στιγμὲς καθαρὰ εἰλικρινεῖς καὶ τίμιες, καὶ καθὼς ἔχουν πιὰ γνωριστεῖ μεταξύ τους, ἀφήνουν,  τόσο ὁ ἕνας ὅσο  κι ὁ ἄλλος, νὰ ξεχειλίσει ἀπὸ τὴν καρδιά τους τὸ πικρὸ ποτάμι ποὺ φαρμάκωσε τὴ ζωή τους. Γιατὶ καὶ οἱ δύο ἔχουν τὰ οἰκογενεικά τους προβλήματα, ἐντελῶς διαφορετικὰ ὅμως. Διαφορετικά, ἀφοῦ ὁ ἕνας ἤδη ἔχει εὐεργετηθεῖ ἀπὸ τὸν Γέροντα, ποὺ ἔσωσε τὸν ἴδιο καὶ τὴν οἰκογενειά του, σὲ ὧρες κρίσμες κι ὁ ἄλλος ποὺ ἀναμένει τὴ συνδρομὴ τοῦ πνευματικοῦ, γιὰ ὅσα ἔχει ὑποστεῖ. Καὶ δὲν εἶναι λίγα. Ἀφοῦ ἔλαβε μιὰ μεγάλη καὶ κορυφαία ἀπογοήτευση, ἐνῶ εἶχε προσφέρει τὸν ἴδιο του τὸν ἑαυτό.

Τὸ διήγημα εἶναι γραμμένο μὲ τὴν εὐλάβεια ποὺ ἁρμόζει σ᾿ ἕναν πνευματικὸ ἄνθρωπο ὅπως εἶναι ὁ καθηγητὴς Πάσχος. Γι᾿ αὐτό, χρόνους πολλοὺς πρὶν ἁγιοποιηθεῖ μὲ Πατριαρχικὴ Πράξη ὁ ὅσιος Γέροντας, ὁ Πάσχος ἐμφανίζει τὰ σημάδια τῆς ἁγιότητός του, μὲ τὸ προορατικό του χάρισμα (σελ. 20-22), τὴν θαυματουργία του (σελ. 27) καὶ γενικὰ τὸν τρόπο νὰ μεταποιεῖ μιὰ ταραγμένη ψυχὴ καὶ σκοτισμένη ἀπὸ τὴν ἐνεργεια καὶ παρουσία τοῦ Σατανᾶ σὲ ἄνθρωπο τοῦ Θεοῦ, ἄνθρωπο προσευχῆς καὶ κατανύξεως.

Κοντὰ εἴκοσι χρόνια πρὶν λάβει χώρα ἡ Ἁγιοποίηση τοῦ Γέροντος Πορφυρίου τὸ διήγημα αὐτὸ ἔρχεται νὰ μᾶς τὸ πληροφορήσει. Κι ἄν τότε ἀνάπαψε τὴν ψυχὴ τοῦ κάθε πιστοῦ σήμερα τῆς παρέχει τὴν εὐλογία καὶ τὴ μεσιτεία τοῦ σεπτοῦ Γέροντος Πορφυρίου.

Ὕστερα, πῶς νὰ μὴν ἀγαπᾶς τὰ γραφτὰ τοῦ Π.Β. Πάσχου;

π. Κων. Ν. Καλλιανός